Om het landelijke elektriciteitsnet in balans te houden, moet er op elk moment evenveel elektriciteit worden opgewekt als er wordt verbruikt.
De opwek en het verbruik van elektriciteit worden grotendeels ver van tevoren gepland, op basis van historische data en prognoses. Aangezien niet alles zich laat voorspellen, moet er soms van deze planning afgeweken worden. Bij het aanpassen van de planning moet er steeds goed rekening gehouden worden met de balans.
Balans speelt een grote rol bij het oplossen van congestiesituaties. Stel er wordt minder stroom naar een congestiegebied getransporteerd om zo de congestiesituatie op te lossen. Dan blijft er stroom ‘over’, en dreigt onbalans. Ergens buiten het congestiegebied moet er dan minder opgewekt worden, of juist meer verbruikt.
