Congestie is de situatie dat de vraag naar transport van elektriciteit de beschikbare transportcapaciteit overstijgt. Er is dus een tekort aan transportcapaciteit op het elektriciteitsnet.

Als dit structureel is zal de netbeheerder de capaciteit van het elektriciteitsnet verzwaren of het net uitbreiden. Dit is echter een proces van meerdere jaren. In de tussentijd probeert de netbeheerder door te schuiven met locaties waarop elektriciteit wordt gebruikt en geleverd, de vraag naar transport te beperken.

Dit gebeurt met de hulp vanuit de markt zoals grootzakelijke klanten, aggregators en energieleveranciers.

Zij kunnen helpen als zij hun verbruik of opwek van elektriciteit kunnen verplaatsen naar een ander moment. Ook kan energie tijdelijk worden opgeslagen. Zo ontstaat de gewenste flexibiliteit en kunnen pieken in het elektriciteitsnet worden voorkomen of verminderd.

Op het moment dat een netbeheerder een tekort aan transportcapaciteit (congestie) in het net verwacht, vragen wij aan de markt om te helpen dit op te lossen door hun  energieverbruik wat te sturen, de flexbieding.

Door deze sturing ontstaat flexibiliteit. Zo kan bijvoorbeeld een koelhuis zijn vriescellen op het moment van piekvraag twee uur uitzetten, zonder dat dit invloed heeft op de temperatuur. Daarmee komt extra capaciteit beschikbaar voor een andere klant.

In bepaalde gebieden waar het druk is op het elektriciteitsnet, onderzoekt de netbeheerder of ze dit kunnen oplossen met behulp van congestiemanagement.

Bij congestiemanagement zijn bepaalde grootzakelijke klanten bereid om minder elektriciteit af te nemen of op te wekken op momenten dat de capaciteit van het elektriciteitsnet een grote vraag naar elektriciteit niet aan kan.

Zo komt er meer capaciteit beschikbaar voor andere klanten die anders een transportbeperking zouden krijgen. Ook kunnen we die capaciteit inzetten voor bijvoorbeeld onderhoud of het oplossen van storingen.

De hoeveelheid elektriciteit die via het elektriciteitsnet getransporteerd wordt, varieert namelijk van moment tot moment. Hoe meer capaciteit er gebruikt wordt, hoe eerder piek in gebruik ervoor kan zorgen dat het net overbelast raakt.

Door te schuiven met momenten waarop elektriciteit wordt gebruikt of teruggeleverd, kunnen de netbeheerders vraag en aanbod beter op elkaar aanpassen. Dat noemen we congestiemanagement.

Als het aanbod van of de vraag naar elektriciteit groter is dan het elektriciteitsnetwerk in een bepaalde regio aan kan (congestie), dan doet de netbeheerder een oproep aan de markt (marktpartijen zoals energieleveranciers en aggregators en grootzakelijke klanten) om meer of juist minder elektriciteit te gebruiken of op te wekken.

Deze bedrijven geven vervolgens aan tegen welke prijs zij dit willen doen, de zogenaamde flexbieding (ofwel congestiebieding). Als de flexbieding wordt afgenomen, ontvangt de marktpartij daarvoor een vergoeding.

De congestiemanagement portal is een nieuw onderdeel van GOPACS, bedoeld voor klanten die gevraagd worden door de netbeheerder om een flexbieding te doen om congestie op te lossen in het gebied waarin deze klanten zijn gevestigd. Het gaat dan om congestiemanagement als er congestie in het hoogspanningsnet is. Voorheen was het alleen mogelijk deel te nemen aan GOPACS met intraday handel via een energiehandelsplatform, maar speciaal voor klanten in congestiegebieden die niet regelmatig in energie handelen, maar wel flex beschikbaar hebben, is de congestiemanagementportal ontwikkeld.

Deelname aan de congestiemanagementportal en het doen van flexbiedingen is gratis. Sterker nog, u kunt er geld mee verdienen, omdat u geld krijgt voor uw flexbieding als deze wordt afgenomen.

Welke voordelen zijn er voor zakelijke grootverbruikers om deel te nemen aan GOPACS?

Netbeheerders krijgen steeds vaker te maken met congestie op het net. GOPACS biedt grootzakelijke gebruikers de mogelijkheid om op eenvoudige wijze met hun beschikbare flexibiliteit mee te helpen congestiesituaties op te lossen.

Deelname aan GOPACS helpt dus om de netcapaciteit efficiënter te benutten en het elektriciteitsnet voor iedereen zo veel mogelijk toegankelijk te houden. Hiermee helpen we de energietransitie.

Meedoen aan GOPACS levert ook extra verdienkansen op voor grootzakelijke gebruikers met flexibel vermogen. Zowel voor partijen in het congestiegebied als voor partijen erbuiten ontstaan er nieuwe handelsmogelijkheden met hun energie. Dit komt doordat netbeheerders zowel in het congestiegebied als er buiten opzoek zijn naar flexibel vermogen om de congestie op te lossen. Grootzakelijke gebruikers ontvangen een financiële vergoeding voor een afgenomen flexbieding.

GOPACS levert dus een win-win situatie: de netbeheerder kan de congestiesituatie oplossen en de grootzakelijke gebruiker genereert extra inkomsten.