Redispatch
Redispatch is het proces waarmee netbeheerders CSP’s vragen om met flexibel vermogen een congestiesituatie die vandaag verwacht wordt op te lossen. Redispatch betekent het verschuiven van productie. Tegenwoordig wordt 50% van onze elektriciteit decentraal met wind en zon opgewekt. Dit zorgt vaker voor congestiesituaties – tijdelijke, lokale overbelasting. Binnen congestiemanagement worden marktpartijen via de elektriciteitsmarkt gemotiveerd om mee te werken aan redispatch congestieoplossingen.
Hoe werkt redispatch via GOPACS?
- Als een congestiesituatie vandaag (intraday) moet worden opgelost, dan vragen netbeheerders aan marktpartijen met een marktbericht om hulp. Dit marktbericht wordt API of e-mail verstuurd aan de bij GOPACS geregistreerde CSP’s.
- CSP’s met flexibel vermogen in het congestiegebied kunnen reageren door een buy- of sell-order te plaatsen bij een van de aangesloten handelsplatformen.
- CSP’s met flexibel vermogen buiten het congestiegebied kunnen een tegengesteldie bieding doen. Onderstaande tabel laat zien wat er wanneer gevraagd wordt.
- Het GOPACS algoritme zoekt in de buy- en sell-orders van de verschillende handelsplatformen naar de best passende oplossing.
- Als die oplossing gevonden wordt, worden de buy- en de sell-order uitgevoerd. Wordt er geen oplossing gevonden – omdat er te weinig of niet de juiste biedingen zijn ingelegd, dan zoekt de netbeheerder naar een oplossing buiten redispatch om.
- Wordt jouw order vervuld, dan heb je ook de verplichting om je flexibel vermogen in te zetten zoals afgesproken, door je verbruik of opwek aan naar boven of beneden bij te stellen.
|
Opwekcongestie |
Verbruikscongestie |
| Situatie |
Teveel stroom in het congestiegebied |
Te weinig stroom in het congestiegebied |
| Gevolg |
Meer stroom moet het gebied uit dan veilig kan |
Meer stroom moet het gebied in dan veilig kan |
| Wens |
Minder opwekken, of meer verbruiken |
Minder verbruiken, of meer opwekken |
Binnen
congestiegebied |
Buy-orders |
Sell-orders |
Buiten
congestiegebied |
Sell-orders |
Buy-orders |
Hoe kun je geld verdienen met redispatch?
Om geld te verdienen aan redispatch kun je je stroom voordelig inkopen of verkopen. Zowel de kopende als de verkopende partij kunnen afwijken van de geldende intraday marktprijzen. De buy-orders zullen lager zijn en de sell-orders zullen hoger zijn dan de normale prijs. Hierdoor ontstaat er een spread – een verschil tussen bied-en laatprijs.
Het GOPACS algoritme zoekt naar combinaties die samen het probleem oplossen, en daarbij een zo laag mogelijke spread hebben. De spread van de gekozen oplossing wordt betaald door de netbeheerder.
Hoe kun je meedoen aan redispatch?
Om mee te doen aan redispatch hoef je geen speciaal contract met je netbeheerder te hebben. Je moet wel CSP zijn, of je flexibel vermogen laten beheren door een CSP. Je krijgt geen stand-by of deelname vergoeding als je meedoet. Redispatch is interessant voor partijen die hun elektriciteitsverbruik of -productie flexibel kunnen sturen. Denk aan:
- Koelhuizen die tijdelijk hun koeling kunnen aanpassen
- Batterijen of energieopslagsystemen
- Wind- en zonneparken die tijdelijk kunnen op- of afregelen
- Tuinbouwbedrijven met een WKK-installatie
Deze partijen kunnen hun transportruimte op het net slim inzetten. Ze kunnen hier geld mee verdienen en dragen bij aan het verminderen van netcongestie.
Voordelen van redispatch via GOPACS
Door gebruik te maken van redispatch wordt het bestaande elektriciteitsnet efficiënter benut. Dit draagt bij aan:
- geld verdienen met onbenutte capaciteit
- het voorkomen van congestiesituaties
- bijdragen aan snellere integratie van duurzame energie
Redispatch is daarmee een belangrijk instrument in het slim beheren van netcapaciteit — nu én richting de toekomst. Zelf meedoen met redispatch en handelen op de congestiemarkt? Dat kan via een CSP – of door er zelf een te worden. Lees hier meer over de mogelijkheden van redispatch.
Redispatch FAQ
– Algemeen
Wat is redispatch precies?+
Redispatch is een vorm van congestiemanagement waarbij netbeheerders marktpartijen vragen om hun elektriciteitsproductie of -verbruik tijdelijk aan te passen. Dit gebeurt wanneer op korte termijn (intraday) een congestiesituatie ontstaat of wordt verwacht.
Waarom is redispatch nodig?+
Door de groei van duurzame opwek (zoals zon en wind) en toenemend elektriciteitsverbruik, raakt het elektriciteitsnet op sommige plekken overbelast. Redispatch helpt om deze knelpunten tijdelijk op te lossen door het net lokaal te ontlasten.
Wat is het verschil tussen redispatch en capaciteitsbeperkingscontracten (CBC’s)?+
CBC’s worden ingezet op de day-ahead markt en leggen vooraf vast hoeveel flexibel vermogen beschikbaar is. Redispatch wordt ingezet op de dag zelf (intraday) en is reactiever van aard. Beide methodes gebruiken flexibiliteit uit de markt.
Wanneer wordt redispatch ingezet?+
Wanneer de actuele situatie afwijkt van de planning en er op korte termijn (vandaag) risico op overbelasting ontstaat.
Wat is het verschil tussen redispatch op de day-ahead en intraday markt?+
Redispatch is specifiek gericht op de intraday markt. Op de day-ahead markt gebruiken netbeheerders CBC’s. Redispatch is dus een aanvullende maatregel op kortere termijn.
– Proces
Hoe werkt het proces van redispatch via GOPACS?+
Via GOPACS stuurt de netbeheerder een marktbericht uit. CSP’s plaatsen op basis daarvan buy- en sell-orders op een handelsplatform (ETPA of EPEX SPOT). De GOPACS-software zoekt naar biedingen die samen een congestieprobleem oplossen, zonder het net uit balans te brengen.
Hoe weet ik of er een redispatch wordt gevraagd?+
Via e-mail, de API van GOPACS, de website (kaart en tekstberichten) of via je CSP. Marktberichten worden altijd duidelijk aangekondigd.
Hoe worden buy- en sell-orders gematcht?+
GOPACS zoekt automatisch naar combinaties van biedingen binnen en buiten het congestiegebied die elkaar qua volume en prijs aanvullen en het congestieprobleem oplossen.
Welke handelsplatformen worden gebruikt voor redispatch?+
GOPACS is gekoppeld aan ETPA en EPEX SPOT. Via deze platformen worden de orders ingelegd en uitgevoerd.
Hoe wordt de netbalans gehandhaafd bij redispatch?+
Elke buy-order in het congestiegebied wordt gekoppeld aan een even grote sell-order buiten het gebied, of omgekeerd. Zo blijft het totale net in balans.
– Deelname & Voorwaarden
Wie kan meedoen aan redispatch?+
Iedere partij met regelbaar vermogen en een aansluiting op het net. Vaak gebeurt dit via een Congestie Service Provider (CSP).
Moet ik een CSP zijn om mee te doen?+
Niet per se. Je kunt ook via een bestaande CSP deelnemen. Alleen CSP’s kunnen orders indienen op de handelsplatformen.
Kan ik als individuele grootverbruiker zelf deelnemen of heb ik een CSP nodig?+
Als je geen CSP bent, moet je samenwerken met een CSP om je flexibiliteit beschikbaar te maken voor redispatch.
Wat zijn de technische vereisten?+
Je hebt een meetbare aansluiting nodig (via EAN-code), tijdige aanlevering van meetdata, en de mogelijkheid om het flexvermogen betrouwbaar aan te sturen.
Hoe weet ik of mijn aansluiting geschikt is?+
Neem contact op met je netbeheerder of een CSP. Zij kunnen je helpen bepalen of je locatie en aansluiting in aanmerking komen.
– Vergoeding & Biedingen
Hoe wordt ik betaald voor deelname aan redispatch?+
Je ontvangt een vergoeding op basis van de prijs per MWh van je bieding als die wordt geaccepteerd. Er zijn geen vaste vergoedingen; het is marktgedreven.
Hoe bepaal ik de biedprijs in een buy- of sell-order?+
Die bepaal je zelf, afhankelijk van je kosten en de waarde van je flexibiliteit. Je kunt daarmee strategisch opereren binnen de markt.
Wat zijn de risico’s of verplichtingen als ik een bod indien?+
Als je bod wordt geaccepteerd, ben je verplicht om het afgesproken flexvermogen te leveren. Bij niet-naleving kunnen sancties gelden.
Is deelname vrijwillig of verplicht bij een biedplichtcontract?+
Bij een biedplichtcontract ben je verplicht om biedingen te doen bij marktberichten. Zonder zo’n contract is deelname vrijwillig.
– Toepassingen
Hoe werkt redispatch binnen een GDS of MLOEA?+
In principe hetzelfde, mits alle onderliggende aansluitingen via één CSP en BRP lopen. In Q2 2025 wordt ondersteuning voor meerdere CSP’s en BRP’s toegevoegd.
Kan ik ook deelnemen met een batterij of andere flexibele assets?+
Ja. Batterijen, WKK’s, koelinstallaties, laadpleinen, pompen en andere aanstuurbare assets zijn vaak zeer geschikt.
Wat gebeurt er als mijn bod wordt geselecteerd, maar ik niet kan leveren?+
Dan kun je te maken krijgen met sancties of uitsluiting van deelname. Het is belangrijk alleen biedingen te doen die je ook echt kunt waarmaken.
Hoe beïnvloedt redispatch mijn contracten met energieleveranciers of BRP’s?+
Je CSP of BRP moet op de hoogte zijn van de biedingen. Er moet goede afstemming zijn zodat het fysiek én administratief klopt.
Zie alle begrippen
