Tussen de uitgestrekte landerijen en kassen van de Tielerwaard, langs de rivier de Waal, runt Yorick Leeuwis in Tuil zijn moderne glastuinbouwbedrijf Lewis Flowers. In het vruchtbare rivierengebied teelt hij jaarrond chrysanten en peren. Dankzij een slimme combinatie van biologische gewasbescherming, energie-efficiëntie en geavanceerde technologie is zijn bedrijf een voorbeeld van moderne, duurzame tuinbouw.
Chrysanten vormen de kern van de productie. Lewis Flowers levert het hele jaar door bloemen aan internationale veilingen en groothandels. Om deze continue productie mogelijk te maken, is energie van cruciaal belang. “In de winter hebben we kunstlicht nodig. Tegenwoordig werken we met LED-lampen, omdat ze energiezuiniger zijn én per kilowatt meer PARlicht leveren.” Bovendien kunnen de LED’s automatisch worden gedimd wanneer de stroomprijs oploopt. “We schakelen continu op en af, volledig geautomatiseerd.”
Een centrale rol op het bedrijf is weggelegd voor de twee warmtekrachtkoppelingen (WKK’s). Deze produceren tegelijkertijd warmte, stroom en CO₂. “Met het koelwater van de WKK verwarmen we de kas,” vertelt Leeuwis. “De opgewekte stroom leveren we aan het net als de prijzen gunstig zijn. Ook al verdienen we er soms niet echt aan, de restwarmte én de CO₂ zijn van grote waarde voor onze teelt.” Deze geïntegreerde aanpak maakt het mogelijk om flexibel in te spelen op ontwikkelingen in de energiemarkt. Sinds enige tijd doet Lewis Flowers dan ook actief mee aan congestiemanagement via het platform van hun CSP. Dit platform is direct gelinkt aan GOPACS.
“Rond de middag weet ik mijn profiel voor de volgende dag,” legt Leeuwis uit. “Ik geef vervolgens aan bij welke prijs de motor mag draaien. Komt de stroomprijs boven de €50/MWh uit, dan loont het. Ligt de prijs daaronder, dan blijft de WKK uit.” In de winter draaien de motoren vrijwel altijd, omdat er dan extra warmte en CO₂ nodig is. Het biedproces is volgens Leeuwis eenvoudig en efficiënt. “Ik ben er per dag vijf minuten mee bezig. Wordt mijn bieding gematcht, dan draait het systeem automatisch. En dat moet ook: als het te ingewikkeld wordt, haakt iedereen af.”
Energie is voor Lewis Flowers niet alleen een kostenpost, maar ook een onzekere factor. “De prijsschommelingen zijn veel groter geworden”, vertelt hij. “ Op dagbasis kan de gasprijs zomaar 2 à 3 cent variëren en de onbalansmarkt doet zijn naam ook eer aan. We rekenen alles terug per steel en vergelijken dat eens per vier weken met andere telers. Dan zie je hoe groot de verschillen tegenwoordig kunnen zijn.” Met name in de zomer wordt het lastiger om rendabel aan te bieden. “Overdag daalt de stroomprijs vaak, terwijl wij dan juist de WKK willen laten draaien om CO₂ in te zetten voor de fotosynthese.”
Op termijn hoopt Leeuwis meer te kunnen elektrificeren, maar dat is nu nog geen haalbare kaart. “De WKK is ongelooflijk efficiënt. Alles wordt benut: stroom, warmte, CO₂. Hoewel er misschien alternatieven zijn, zijn die uiteindelijk alleen maar duurder. En de verkoopprijs van chrysanten beweegt niet automatisch mee.” Volgens Leeuwis biedt congestiemanagement kansen voor vrijwel elke teler met een WKK. “Je hebt de flexibiliteit al. Congestie oplossen én tegelijkertijd waarde creëren voor je eigen teelt: het is gewoon rendabel. Er is eigenlijk geen goede reden om het niet te doen.” Voor collega-telers heeft hij dan ook een duidelijk advies: “Doe mee. Soms bied je een week voor niets in, maar in andere weken levert het genoeg op. De bloemen groeien beter én het is goed voor je portemonnee. Het kost weinig tijd: ik geef mijn bieding door en de rest loopt vanzelf. Het is echt heel eenvoudig.”
_
Ben je op zoek naar een CSP? Bekijk dan het CSP-register van TenneT.
