Ons elektriciteitsnet staat onder druk. De vraag naar stroom groeit snel en duurzame opwek is niet altijd gelijk aan het verbruik. Daardoor ontstaan er steeds vaker knelpunten op het net. Terwijl netbeheerders bouwen aan uitbreiding, zoeken we tegelijk naar manieren om het bestaande net slimmer te gebruiken.
Flexibel stroomgebruik – tijdelijk meer of minder verbruiken of opwekken – helpt om het net slimmer te benutten en overbelasting te voorkomen. Het is een oplossing voor nu, én een blijvend onderdeel van het elektriciteitsnet van de toekomst. Lees hier meer over flexibel stroomgebruik.
Tijdens piekmomenten kan de vraag naar transportcapaciteit groter zijn dan wat het net lokaal aankan. Om dit te voorkomen, vragen netbeheerders grootzakelijke gebruikers om tijdelijk hun verbruik te verminderen of hun teruglevering te beperken. Deze flexibiliteit wordt vastgelegd in verschillende contractvormen, ook wel flexproducten genoemd.
Deelname is vrijwillig en biedt ondernemers naast een financiële vergoeding ook zekerheid voor de toekomst. Via GOPACS zorgen we dat flexibiliteit efficiënt wordt ingezet en dragen bedrijven bij aan een betrouwbaar en toekomstbestendig energiesysteem. Lees hier meer over congestiemanagement.
GOPACS is het gezamenlijke platform van de netbeheerders waarmee flexibel vermogen slim en transparant wordt ingezet om netcongestie te voorkomen. Dat gebeurt via redispatch-biedingen en capaciteitsbeperkingscontracten.
Met actuele data laat GOPACS zien waar congestie dreigt en welke flexibiliteit nodig is. Marktpartijen stemmen hun biedingen daarop af, terwijl netbeheerders inzicht krijgen in effectiviteit en beschikbaarheid. Zo helpt GOPACS ondernemers hun flexibiliteit te benutten én bij te dragen aan een betrouwbaar en toekomstbestendig energiesysteem. Lees hier meer over de rol van GOPACS.
Congestie is de situatie dat de vraag naar transport van elektriciteit de beschikbare transportcapaciteit overstijgt. Er is dus een tekort aan transportcapaciteit op het elektriciteitsnet.
Als dit structureel is zal de netbeheerder de capaciteit van het elektriciteitsnet verzwaren of het net uitbreiden. Dit is echter een proces van meerdere jaren. In de tussentijd probeert de netbeheerder door te schuiven met locaties waarop elektriciteit wordt gebruikt en geleverd, de vraag naar transport te beperken.
Dit gebeurt met de hulp vanuit de markt zoals grootzakelijke klanten, aggregators en energieleveranciers.
Zij kunnen helpen als zij hun verbruik of opwek van elektriciteit kunnen verplaatsen naar een ander moment. Ook kan energie tijdelijk worden opgeslagen. Zo ontstaat de gewenste flexibiliteit en kunnen pieken in het elektriciteitsnet worden voorkomen of verminderd.
Op het moment dat een netbeheerder een tekort aan transportcapaciteit (congestie) in het net verwacht, vragen wij aan de markt om te helpen dit op te lossen door hun energieverbruik wat te sturen, de flexbieding.
Door deze sturing ontstaat flexibiliteit. Zo kan bijvoorbeeld een koelhuis zijn vriescellen op het moment van piekvraag twee uur uitzetten, zonder dat dit invloed heeft op de temperatuur. Daarmee komt extra capaciteit beschikbaar voor een andere klant.
Kijk voor meer informatie over congestie op de pagina ‘Over congestiemanagement‘.
Congestiemanagement is het geheel van maatregelen dat netbeheerders inzetten om de gevolgen van congestie te beperken en te voorkomen dat het netwerk overbelast raakt. Waar congestie wijst op het probleem van capaciteitstekort, richt congestiemanagement zich op de praktische oplossingen om deze knelpunten op te vangen. Congestiemanagement is cruciaal voor een stabiele, betaalbare en duurzame energievoorziening in Nederland. Het wordt steeds belangrijker naarmate de vraag naar stroom en het aandeel duurzame energiebronnen blijven groeien. Lees hier meer over congestiemanagement.
Voor vrije marktbiedingen via redispatch maakt GOPACS gebruik van orders op de bestaande energiemarktplatforms ETPA en EPEX Spot. Deelnemende partijen verhandelen elektriciteit door buy orders en sell orders te plaatsen op een handelsplatform. Er kunnen over de verschillende handelsplatforms heen biedingen afgehandeld worden.
Wordt er congestie verwacht dan berekent GOPACS razendsnel of de orders voldoen aan de volgende voorwaarden:
1. Is de order voorzien van locatiegegevens
2. Lost het de congestiesituatie op
3. Veroorzaakt het geen nieuwe congestie op een andere plaats in het elektriciteitsnet
Het prijsverschil (de spread) tussen de buy order en een sell order wordt betaald door de netbeheerders. Zo ontstaat een match tussen de orders op het marktplatform en daarmee wordt de congestiesituatie opgelost.
GOPACS is de tool van en voor de netbeheerders om capaciteitstekorten op het elektriciteitsnet, oftewel congestie, te verminderen en zo het net betrouwbaar en betaalbaar te houden. Hiervoor is regelbaar, flexibel vermogen nodig van marktpartijen en groot zakelijke gebruikers.
GOPACS is een samenwerkingsverband van de Nederlandse netbeheerders om gezamenlijk aan congestiemanagement te doen. Deze vorm van samenwerking is uniek binnen Europa. De samenwerking zorgt ervoor dat de oplossing van een probleem in een deel van het netwerk niet zorgt voor een probleem in een ander deel van het netwerk.
Deelname aan GOPACS is interessant voor iedere marktpartij die zijn elektriciteitsverbruik of -opwek kan beïnvloeden. Lees hier meer over deelnemen.
