Wijzigingen Netcode zorgen voor extra ruimte op het elektriciteitsnet

De Nederlandse netbeheerders kunnen het elektriciteitsnet beter gaan benutten in gebieden waar er een tekort aan capaciteit op het net is. Toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft hiervoor vandaag nieuwe regelgeving gepubliceerd. Met deze spelregels krijgen de netbeheerders, grootverbruikers en grote producenten van wind- en zonnestroom meer mogelijkheden om op plaatsen waar het elektriciteitsnet zijn maximale capaciteit heeft bereikt, flexibel met energievraag- en aanbod om te gaan totdat de netuitbreiding gerealiseerd is. Dit maakt het mogelijk de beperkt beschikbare ruimte van het elektriciteitsnet efficiënter te benutten en ontstaat er eerder ruimte voor nieuwe klanten, zoals producenten van groene stroom.

Toenemende schaarste op het net

Nederland heeft één van de betrouwbaarste elektriciteitsnetten van de wereld. Ontwikkelingen als de energietransitie, de digitalisering van de samenleving en het bouwen van nieuwe huizen zorgen echter voor een snelgroeiende vraag naar capaciteit op het elektriciteitsnet. De netbeheerders werken hard aan de uitbreiding en verzwaring van het net, maar dat is niet van vandaag op morgen gerealiseerd. Op punten waar het elektriciteitsnet zijn maximale capaciteit heeft bereikt, ontstaan lokale knelpunten op het net. Dat noemen we congestie. Rond zo’n knelpunt kunnen de netbeheerders nieuwe (groot)verbruikers van elektriciteit die zich hier willen vestigen geen capaciteit leveren. Ook bestaande grootverbruikers kunnen dan vaak niet meer stroom afnemen dan dat ze momenteel doen. Dat kan weer als het elektriciteitsnet is uitgebreid of er flexibele oplossingen beschikbaar zijn die meer capaciteit creëren.

Efficiënter gebruik elektriciteitsnet

Congestiemanagement is één van de flexibele oplossingen waar netbeheerders vol op inzetten. Op momenten dat de vraag naar elektriciteitstransport hoger is dan het elektriciteitsnet aankan, wordt de beperkte ruimte op het elektriciteitsnet verdeeld. Grootverbruikers en grote producenten van elektriciteit krijgen dan de vraag om tijdelijk minder elektriciteit aan het net te leveren of juist meer elektriciteit af te nemen om de knelpunten op het net te verminderen. De netbeheerder kan in sommige gevallen ook producenten van (grootschalige) wind- en zonnestroom verplichten om tegen een financiële vergoeding de vraag naar transport van duurzame opwek te verminderen.

De ACM heeft meerdere spelregels opgesteld om lokale flexibiliteit mogelijk te maken op plaatsen waar het net de maximale capaciteit heeft bereikt. Naast grootverbruikers die energie afnemen, kunnen ook producenten die grootschalig duurzame energie opwekken tegen een financiële vergoeding meedoen aan congestiemanagement. Dit kan via intraday biedingen.

Netbeheerders kunnen met de nieuwe spelregels van de Netcode straks naast deze dagbiedingen ook lange termijncontracten afsluiten met grootverbruikers en producenten, om tegen een afgesproken vergoeding minder gebruik te maken van het net. Voor verbruikers en producenten met kleinere aansluitingen wordt het mogelijk om zich te groeperen en gezamenlijk deel te nemen aan congestiemanagement.

Als in een gebied het stroomaanbod of de -vraag groter is dan het net aankan, doet de netbeheerder dan via GOPACS een oproep aan marktpartijen om meer of juist minder elektriciteit te gebruiken of op te wekken. Via GOPACS geven de partijen dan aan tegen welke prijs zij dit willen doen. Als de netbeheerder de bieding kan gebruiken, doet de marktpartij wat het heeft beloofd en krijgt hij of zij daarna de afgesproken vergoeding.